Mga kagaw gikan sa kuwaknit
Samtang gisubay pa unsa gyod nga hayop ang gigikanan sa labing bag-o nga coronavirus nga nakapatay na og 17 sa Wuhan ug nakatakod og kapin sa 500 sa China ug ubang kanasuran, nga may gidudahan na ganing mga kaso sa Sugbo ug ubang bahin sa Kabisay-an, natultolan na sa nahauna nga mga pagtuon nga ang gigikanan sa kasagaran sa coronavirus mao ang kuwaknit.
Apan napakyas pagmatuod ang mga pagtuon sa direktang pagtakod sa coronavirus sa mga kuwaknit ngadto sa mga tawo. Kay talagsaon kon duna may kahigayonan nga magkaabot sila.
* * *
Maong nagduda ang mga eksperto nga may laing mga hayop nga nahimong taytayan tali sa mga kuwaknit ug mga tawo nga natakdan sa nagkalainlaing corovirus:
• Upat ka coronavirus ang unang nailhan nga maoy hinungdan sa yano nga sip-on;
• Ang ikalimang corovirus maoy hinungdan sa severe acute respiratory syndrome (SARS) niadtong 2002 ug 2003;
• Ang ika-unom nga coronavirus maoy gibasol sa Middle East Respiratory Syndrome (MERS) niadtong 2012; ug
• Ang ikapitong coronavirus maoy hinungdan sa pneumonia nga nagsugod sa Wuhan ug nikatap na sa nagkalainlaing kanasuran sa kalibotan.
* * *
Ang coronavirus nga nakaingon sa SARS nitakdo sa usa sa mga kagaw nga gihuptan sa kuwaknit apan gituohan nga nakatakod sa unang mga biktima pinaagi sa iring nga civet nga labihang daghana sa habagatang China.
Sa pikas nga bahin, ang coronavirus nga nakaingon sa MERS nitakdo sab sa laing kagaw nga gihuptan sa kuwaknit apan gituohan nga nakatakod sa unang mga biktima sa Saudi Arabia pinaagi sa mga kamelyo nga dromedary.
* * *
Ang labing uwahi nga coronavirus, nga gidudahan nga maoy nakatakod sa 5 anyos nga bata nga taga Wuhan nga niabot uban sa iyang inahan sa Mactan Cebu International Airport (MCIA) niadtong Enero 12, nasubay dayon nga gikan sa bitin nga mahimong gibaligya sa merkado sa Wuhan nga gitumbok nga maoy sinugdanan sa pagkatap sa kagaw.
Dali nga natultolan ang tinubdan sa labing bag-o nga coronavirus tungod sa kapaspas sa mga laboratoryo sa China sa pagsubay sa kinatibuk-an nga genome sa kagaw.
Nga mao say hinungdan nga pila pa lang ka adlaw human nailhi ang kagaw nagsugod nang nagkalainlaing kanasuran ug pribadong mga kompaniya sa pagmugna og bakuna.
* * *
- Latest
