Population management ang gikinahanglan

Matud ni Ambassador Romualdes, sa iyang kolum sa Philippine Star, ang gikinahanglan ug ang angay buhaton sa atong nasud, mao ang population management dili population control.

Suma, pila na ta ka tuig sa atong paningkamot pag-control sa population apan wala kita magmalampuson niini. Imagine kapin kita sa 100 milyon ka Pilipino ... and counting. Sige pa’g tubo ang atong populasyon. Sa ato pa, wala magsilbe ang population control nga programa sa atong nasud, despite niadtong pagpasar sa balaud bahin sa contraceptives.

Giingon nga gikunhoran kuno ang budget alang sa family planning, ug matud pa, kining maong paglaslas sa budget maka-apektar sa socio-economic program sa gobyerno kansang tumong mao ang pag-cut sa poverty incidence ngadto sa 14 porsiyento by 2022.

Tumong sa national family planning sa kagamahanan, mao nga aron mas daghang Pilipino maka-access sa mga contraceptives.  Si Sec. Ernie Pernia sa NEDA namahayag nga crucial kaayo ang role sa family planning sa poverty reduction, “it enables couples to plan and invest on their children better.

Sa ato pa, dunay connection ang population ug economic growth sa atong nasud. Maoy hinungdan nga gumikan sa pagsulbong sa population sa atong nasud pirmeng nag-agunto ang atong ekonomiya.         

Dugang niini, Giingon nga duna say link ang overpopulation sa traffic congestion. Natural, magkadaghan ang tawo, magkahuot gyud ang trapiko. Suma dinhi lang sa atong dakbayan o sa Metro Cebu, gumikan sa overpopulation, wala nay kasulbaran ang suliran sa trapiko sa atong dapit.

Labi na didto sa Manila, giingon nga dul-an na sa 15 milyones ka tawo ang nagpuyo karon sa Metro Manila, nga maka-accommodate lang kini og bali’g 5 milyones lang ka lumolopyo.  So, sama dinhi sa ato, traffic congestion gyud. Moingon man gani ang uban nga gumikan sa kahagip-ot  sa atong kadalanan, mas worse, mas grabe pa kono ang atong traffic problem dinhi kay sa Manila.

So, atong usbon, dili population control, kondili, population management ang gikinahanglan paglikay sa population explosion.

Matud pa, wala kunoy klaro nga “pro-poor reproductive health policy, that the poorest of women have little or no access to information and services that would help them manage the number of children in their family.”

Tan-aw nako, ang pulong control maka-create man gud or resistance. Maoy hinungdan nga daghan ang mi-resist sa population control, gawas sa pagsupak sa Simbahang Catolico.

* * *

Sa Dagupan City, ang Department of Health (DOH) mi-imbestigar sa  77 ka reklamo batok sa mga hospital nga nag-detain sa ilang mga pasyente gumikan sa wala kabayri nga mga hospital bills. Of course, supak kini sa balaud.

Ang  DOH Assistant Secretary for health regulations,  Charade Mercado-Grande, nagkanayon:  “We know that it is a business but we should remember that the right to liberty is paramount over the right to property.”

Ang balaud: “It is unlawful for any hospital or medical clinic in the country to detain or to otherwise cause, directly or indirectly, the detention of patients who have fully or partially recovered or have adequately attended to or who may have died, for reasons of non-payment in part or in full of hospital bills or medical expenses.”