Ang kawad-on ug kagutom

Ato na kining nahisgutan dinhi sa una natong mga lindog. In fact, sa daghang mga higayon atong madaklitan paghisgot ang mahitungod sa kawad-on sa atong nasud ug sa gipanggutom nga katawhan. Sa ato nang giingon dinhi, ang matag-assume sa bag-ong presidente sa nasud, mo-declare dayon sila og pakiggubat batok sa kawad-on. Apan, kun  kagutom maoy hisgutan, pakyas silang tanan.

In fairness hinuon sa mga previous Presidents, aduna baya silay mga paningkamot pagsulbad sa suliran sa kagutom sa atong nasud.  Ug matud ni Mahar Mangahas iyang namatikdan ang iyang giingon nga “low recovery of hunger.” Kun mao kini, maayo na lang. Nagkagamay ang gipanggutom sa atong nasud.  Matud ni Mangahas nga samtang related kining duha, ang kawad-on ug kagutom, nagkalainlaing ang historical trends niini sumala sa mga survey nga gihimo.  Sukad sa tuig 1983, ang SWS nakahimo og 124 national surveys on Self-Related Poverty (SRP) among households. Ang maong mga survey naghulagway og downward trend, sa ato pa, nikunhod ang gidaghanon gipanggutom dinhi sa atong nasud. Nindot. Gikan sa 74% sa tuig 1985, nikunhod kini ngadto sa 40% karong tuiga.

Ug sukad sa tuig 1998, adunay 83 ka SWS quarterly national surveys, ug nakita nga ang hunger ni-fluctuate gikan sa 7 ngadto sa 11 percent, ug kini nagpadayon pagsaka hangtud 2004 . Hinuon, nag-anam kini og decline pag-2015. 

Apan, ang total picture naghulagway sa nagkalainlain nga trend, matud ni Mangahas, “during 2004-14, poverty was falling, but hunger was rising. So, nakita nga samtang naikunhod ang trend sa kawad-on, nisaka ang trend sa kagutom. Sa atong giingon sa unahan, related man unta kining duha.  Maayo man gani, matud ni “It is only recently that poverty and hunger have been falling together.” So, karong bag-o nagdungan na gayud pagkunhod sa trend ang kawad-on ug kagutom.  Whatever, maunsa man, nalipay kita nga bisag hinay, apan, kanunay nga nagkunhod ang trend sa kawad-on ug kagutom sa atong nasud.

Dugang niini, to further differentiate poverty from hunger, si Mangahas nagkanayon: “Poverty and hunger are different experiences; they are related, but not in fixed proportions to each other. The hunger rate can change over time, so can the poverty incidence. There are also some hungry households among the non-poor, but their proportion is always less than among the poor.”

So, interrelated ang kawad-on ug ang kagutom, apan managlahi ang degree sa  kagutom nga masinati.  

Dugang ni Mangahas: “Food poverty means regarding one’s food as mahirap, in terms of quality and/or quantity. It is not the same experiencing hunger. Of course, there is always more hunger among the food poor than among the simple-poor. “ So, kun maghisgot ta’g kakabus, dili kini awtomatik nga gutomon ka. Mag-agad kini sa quality o quantity sa imong gikaon. So, mahimo nga bisa’g maayo kang pagkabutang, dili usab awtomatik nga quality food ang imong gikaon.  Ug mahitungod sa kawad-on, si Mangahas nagkannayon: “As with poverty, the strongest correlate with household hunger is the educational level of the household head.”  Unsaon, kon ang family head sa usa household of 5 or 8 members, usa lang ka  elementary graduate?