Dili diay kono ‘pork’ ang P100 million

Ang House of Representatives nigahin og P100-million alang sa matag congressional district sa nasud. Kadaghang kwarta ini! Pananglitan, sila si Rep. Raul del Mar ug Rep. Bebot Abellanosa sa atong dakbayan adunay allotment nga P100 million matag usa kanila.

Natural, gidudahan kini nga pork barrel. Apan, gi-justify kini nga dili kono ‘pork.’ Matud ni Party-list Rep Argel Joseph Cabatbat, atong kutluon: “It’s not a lump sum, the projects are itemized together with their funding and such projects went through a vetting process by agencies to which they were proposed. So, alang kang Cabatbat dili kini pork barrel, kondili regular kini nga allocation alang sa mga proyekto sa mga kongresista , diin matud niya, aduna silay detailed listing sa mga proyekto uban sa corresponding nga gahin, pag-comply sa 2013 nga ruling sa Korte Suprema nga nag-outlaw sa Priority Development Assistance Fund (PDAF). 

Matud ni Cabatbat, nga usa ka abogado, ang Supreme Court ruling  wala magdili sa mga kongresista pag-propose og mga proyekto sa dili pa ma-aprobahan ang national budget. Ang gidili mao ang lump sum appropriations ug ang pag-intervene sa mga kongresista sa pag-implementar sa mga proyekto. Sa iyang bahin, si Albay Rep. Joey Salceda, samtang niangkon nga ang matag sakop sa House gigahinan og tag-P100 million matag usa kanila, apan, dili kini maisip nga pork barrel nga gihukman na sa Korte Suprema nga unconstitutional.

 Si Speaker Alan Peter Cayetano, nideklarar nga ilang gisubay ang “no pork, no hiding of funds, ug no delay” policy sa ilang pagpasar sa proposed P4.1-trillion budget. Sa ato pa, transparent, mahimo nga atong ukit-okiton ang mga proyekto nga ilang gisugyot.

Apan, matud sa mga Leftist, walhon nga mga magbabalaud: “It is still pork barrel because it promotes political patronage,” pamahayag ni Bayan Muna Rep. Carlos Zarate.

Whatever, kon mahinayon man, P100-M ang gahin sa matag representante, ug P200 million sa matag senador.

Nganlan kini og pork barrel o dili, dili nato kalikayan ang mga kabalaka kon ang tibuok nga gahin adto ba gyud paingon sa mga proyekto. Ang maong kabalaka gibasi sa atong nasinati sa nangaging mga congressional appropriations nga walay klaro nga implementasyon.

* * *

Gipaabot nga ang Rice Tariffication Law, kon kining pag-import og bugas sa pribadong sector, makapaus-os sa mga presyo sa bugas. Apan, sukad sa nilabay nga pito ka bulan nga pag-implementar niini, niabot na’g 2.4 million ka metric tons ang na-imported nga bugas, apan, wala gayud mo-us-os ang mga presyo sa bugas, nga kon aduna man, dili igo ang us-os, matud pa, not enough.

Sa kadaghan na sa imported rice, wala gayud kini makapaus-os sa presyo niini. Gidudahan nga gi-hoard ang bugas. Nabiktima kita sa subrang kahakog sa mga rice importer. Understandably, negosyo man ni,  kinahanglan moganansiya gayud sila’g daku.  Dugang niini, ang pagpamalit og bugas gikan sa gawas, nakahatag og dakung suliran sa mga local farmers. Matud pa, “the avalanche of imported competition has spelled disaster for the farmers’ livelihoods.”

Busa, gikinahanglan ang pag-review sa Rice Tariffication Law. Tan-awon kon nakapa-us-os ba kini sa presyo sa bugas, ug unsay epekto niini ngadto sa mga mag-uuma.