Cha-cha batok eleksyon

Gumikan sa nagsingabot nga eleksyon, daghang mga nasudnong isyu ug mga concerns nga nayatakan ug napadaplin. Usa na niini mao ang bahin sa paghimog kausaban sa 1987 Constitution (Cha-cha), ug pag-shift ngadto sa Federal system sa panggobiyerno.

Hinumdoman nga ang federalismo maoy usa sa nag-unang battlecry sa kampanya sa kandidatora ni Presidente Duterte. Natapos na lang ang tulo ka tuig sa Duterte administration, hangtud karon, wala pa kahatagi og full attention ang pagtuki sa Federalismo.

Tapus kahukmi nga ang cha-cha ipaagi sa Constitutional Assembly (Con-Ass) ug dili pinaagi sa Convention (Con-Con), ug tapus maka-submit ang Constitutional Consultative Committee (Con-Com)  sa ilang draft Federal Constitution ngadto sa Presidente namingaw na man ang tanan, labina karon nga naabtan sa mas popular nga issue: ang eleksyon.

Tapus sa pag-file sa mga certificates of candidacy sa miaging Oktubre, dihadiha misibaw dayon ang kisaw sa politika. Matud pa, ang kaldero sa politika misugod dayon pagbukal, bisan kon layo pa ang opisyal nga campaign period.

Misugod ang pangampanya, basta di lang mogamit sa pulong “VOTE FOR,” dili maisip nga electioneering. Busa, ato nang makita ang ilang mga hulagway sa mga poster ug tarpaulin, ug mabatina na ang ilang ngalan sa mga estasyonan sa radyo, wala pa sila mangampanya kaylagi wala man moawhag to vote for them. Nindot sad ning matanga sa balaud sa  Comelec da.

Of course, daghan kaayo ang mga kaayohan ug mga advantages nga atong maani ug maangkon ini’g sagop nato sa Federalismo. Ang dakung advantage mao ang sharing of powers nga kita dinhi sa mga lalawigan, kita unyang mga Federal States maka-chart na kita sa kaugalingon natong destiny, develop our own social, economic, and political potentials … ug maka-modernise na kita sa atong kaugalingon.  Nindot di ba?

Apan dunay mga misupak sa Federalismo. Among others giingon nga ang pag-establish  og multilayer nga matang sa panggobiyerno nga langkoban sa central  ug regional governments, makadugang sa galastuan (P44-70 B) ug makamugna sa gitawag nga enlarged and bloated bureaucracy. Dugang kuskos balungos.

Mo-deal na unya kita sa mga district ug city representatives, sa mga kapitan sa barangay, sa mga mayor ug gobernador, ug sa mga opisyales unya sa mga Federal States ug sa mga buhatan niini.

So, mao kini ang pipila ka advantages ug disadvantages kon mo-shift kita ngadto sa Federalismo gikan sa karon nga unitary form of government.

Ang pangutana: unsa kita ka andam pagsagop sa Federalismo? Meantime, mag-eleksyon una ta.