Tito Miguel

Dear Tito Miguel,

Maayong adlaw kanimo, Tito Miguel. Tawga lang ko og Beth, 45 anyos, minyo ug adunay duha ka mga anak nga nagpangidaron og 13 ug 11 anyos.Niundang gyud ko og trabaho pagsugod niining tuiga aron maatiman ug magiyahan akong mga anak.

Ang akong 13 anyos nga anak babaye, nausab naman ang batasan. Kusog mutubag-tubag. Sige na lang og facebook messenger. Inig hapon, mulighot gyud kay muadto sa balay sa iyang mga barkada nga naa ra sab sa among village.

 Ang ako gyung problema kay mura'g nagka rebelde na akong anak. Sukad niundang ko og trabaho aron maduol nila, mura'g nagkalayo naman hinuon nako akong anak. Ang lola man gud nag-atiman gyud ani nila maong dili kaayo ni sila maminaw nako. Ang ilang papa sayon sayonon ra sab nila.

Unsa man akong buhaton, Tito Miguel? Kun hinayon raba nimo og istorya hinuon mangluod, kun kasab-an nimo, musukol. Palihug tambagi ko. Salamat. —Beth

Beth,

Ang imong anak nga babaye naa sa edad nga abi niya insakto tanang makalingaw ug nindot sa paminaw. Lagmit iyang batasan ngadto ninyo nga iya’ng mga ginikanan resulta lamang sa kakuwang sa inyong pag-atiman. Kay matud nimo, iya’ng lola maoy nigahin og panahon ngadto niya.

Wa ka mag hisgot unsa iya’ng lihok ngadto sa iya’ng lola. Kun didto matinumanon siya, lagmit ikaw ug iyang amahan wala makamugna og moral ascendancy ngadto niya. Kay kun naka establisar mo niini, iya kamo nga hangdon ug tahoron. Posible usab ang pag rebelde iya’ng pamaagi pagsinggit nga siya sa inyong oras gahini. Pero kini natubag na unta kay niundang gud ka’g trabaho para sa inyong mga anak.

Apan iya’ng batasan dili lamang tungod sa iya’ng mga ginikanan. Kadaghan sa mga batan-on nga abandonado man gani apan nagpabiling matinahuron ug matinumanon. Dagha’y mga factors nga mohulma sa pagkatawo labi na sa mga batan-on, apil ang social media nga iya’ng gikabuangan.

Apan dili pa uwahi ang tanan, hinay hinayi pag amuma ug panday balik sa inyong relasyon isip ginikanan ug anak. Ayaw pugsa kay samot mo alsa. Ayaw ipamulong nga motuman siya ninyo kay kamo iya’ng ginikanan, ipaagi sa lihok labi na sa pagmahal aron mailhan ug madawat niya’g balik kinsa mo sa iya’ng kinabuhi.

Ayaw ipaundang sa social media kay kabahin na gyud na sa kinabuhi labi na sa mga batan-on. Pero kinahanglan duna’y limitasyon. Molaag gihapon maski lockdown? Tingali dinhing dapita kinahanglan mo mangusog kay iya’ng kaluwasan ug kinabuhi ang nakataya.

Ayaw ikunsinti iya’ng pagtubag tubag. Pasabta nga mahimo man mosulti nga kalmado, kay wa’y magkasinabot kun ang usa nag alburoto. Ang pulong mismo dili maoy makapasakit kun dili unsa’y tono. Inyo’ng kaugalingon usab pamatii, kay basin sakit sad mo manulti mao nga mag rebelde. Kun gusto mo matarong iya’ng mga lihok ug panulti, ipakita mismo sa inyo’ng kaugalingon. Character is caught, not taught.

Tito Miguel