EDITORYAL - Hadlok magpahiling sa doktor

Nalinga ug nataligam-an na sa mga tawo ang pagmatngon batok sa uban pang sama gihapon kabangis nga sakit nga kanunay mohugpa sa tawo tungod kay mas natutokan ang pandemiya sa Covid-19.

Dili palang dugay, gipagawas sa Department of Health Central Visayas ang listahan sa mga dapit nga dunay daghang kaso sa dengue. Ang Cebu City maoy naguna sa talaan. Gawas sa dengue, naa pay tipdas, polio, cholera, diphtheria, ug daghan pang uban nga pulos mapugngan pinaagi sa bakuna.

Pagkatinuod, tungod sa pandemiya na-busy ang mga tawo pagsige og hunahuna bahin niini, gikan sa mga restriksyon ug sa panginabuhi kun unsaon aron mapasayon ang kinabuhi.

Apan sa paghimo niini, nataligam-an nga dili lang diay ang Covid-19 ang makamatay ug angay bantayan, naa pa diay ubang mga endemic nga sakit nga kinahanglan sab nga bantayan nga dili mohugpa sa lawas.

Ang DOH-7 subling mipahinumdom sa katawhan bahin aning maong mga sakit ilabi na ang dengue nga daghan na og kinabuhing nakalas.

Samtang kaning ubang mga sakit mapugngan kini pinaagi sa pagpabakuna sa mga masuso ug mga kabataan.

Mabasol sab kining mga fake news, misinformation ug disinformation sa nga nagpasad sa social media ug ang kaugalingong pagukon-ukon sa mga tawo bahin sa mga gipamati sa ilang lawas.

Mahadlok naman magpadala sa tambalanan ang mga tawo dili lang tungod sa Covid-19, kondili tungod sa kadako sa mabayran nila sa tambalanan ilabi na karon nga kabahin sa protocol ang swab testing ug ang pag-quarantine sa closed contact sa pasyente.

Sa bayad swab testing palang daan, pila ka adlaw na kining gitrabahoan sa mga yanong tawo, dugangan pa ang PPE nga mahal sab kaayo, wala pa gani madapati og tambal ang pasyente hapit nang moabot og P10 mil ilang bayrunon.

Usa kini sa rason nganong, imbes nga matabang pa ang pasyente masamotan nalang ug ang uban namatay nalang gyud diha sa ilang mga panimalay nga wala mahiling sa mga doktor.

Sa pagkakaron, bisan gani ang pagpatambal ikalisang na sa uban tungod sa kadako sa gastohon bisan pa og libre ang public hospitals, duna gyud gihapoy pabayran.