Ang eleksyon kanhi ug karon

Alang kanatong mga senior citizen, ilabi na niadtong dugay-dugay nang nagtikawtikaw ning kalibotana, nakamatikod gayud sa mga kalainan sa eleksyon sa atong panahon ug sa karon.

Una sa tanan, ang eleksiyon sa atong panahon, giisip nga usa ka balaang katungod pag-pili kinsa ang atong palingkuron sa nagkalainlaing elective position sa gobiyerno. Imagine unsa ka dakung kaakohan ug responsibilidad ang gisangon nganhi kanato nga karong mga panahon ato lang giduwaduwaan ug sa uban, ginegosyo.

Kon buot hunahunaon kita ang magbuot ug unsa nga matang sa pangagamhanan ang atong masinati ug matagamtaman, agad kon giunsa nato pag-exercise ang balaan natong katungod pagpili.

Maoy hinungdan nga daghang mga pangutana nga kitang mga lungsoranon nagdumili pagtubag kay mahadlok kita nga kita unya ang pasanginlan.

Ania: Naunsa na kita karon, ngano nga in terms of progress, gibiyaan man kita sa kasilinganan natong mga nasud dinhi sa Sidlakang Asia? Ngano nga nagsalig man kita kanunay sa imported rice nga usa man unta kita ka agricultural country?

Ngano nga mahal man ang pagkaon, nga gilibotan man unta kita sa tabunok nga kayutaan ug bahandianon nga kadagatan, nga mi-resort na kita sa mga linata?

Ngano nga hangtud karon, wala man gayud masulbad sa hingpit ang problema sa druga ug corruption? Nganong pobre lang gihapon ang atong nasud?

Kini ug daghan pang mga pangutana nga walay nangahas pagtubag honesty. Kon motubag man, pulos mga excuses.

Imagine, ang ubang mauswagon nga nasud naglumba kinsa ang makauna pagpalupad og flying taxi, kita dinhi nagsalig lang  gihapon sa habalhabal ug trisikad. Ang ubang progressive kaayo nga mga nasud, nagkompetensiyaay kinsay maka-dominar sa kawanangan pinaagi sa satellite, kita dinhi naglalis pa kon i-legalized ba ang habalhabal. Pastilan!

Kahinumdoman ko nga sa mga bata pa kitang mga super seniors (dili pa elector), ang atong mga ginikanan ug ubang katigulangan nga mga botante wa ko makadungog niining giingon nga vote selling ug vote buying. Apan karon, ang kwarta maoy galihok.

Kahinumdom sad ko nga ang hisgutan nila ni papa ug mama panahon sa eleksyon man ang qualification ug kaligdong sa mga kandidato, ug dili popularity o ka-baga sa mga bulsa sa mga pilionon.

Ug niadtong mga panahona, wa pa ko kadungog sa mga pulong ‘political dynasties’ ug ‘turncoatism,’ kon kining pag-ambak-ambak o pag-ilis-ilis og partido sama ra nga mag-ilis sila’g necktie.

Of course, tungod kay maoy atong gi-practice kanhi ang two-party system, duha ra ang mag-kandidato pagka-presidente. Karon daghan na kaayo. Ug lakip sa atong gibasehan pagbotar mao ang mga baruganan, ideologies, ug program of government sa partido: Nacionalista o Liberal Party. Sa ato pa, dili lunlon personalities sa mga kandidato ang mipasuwabi.

Daghan na kaayong mga partido karon, tungod kay si bisan na lang ang makatukod og political party, sama sa nahitabo sa usa ka buot mag-presidente, nga sa diha nga wala siyay makalusot sa convention pagpili og presidential candidate sa ilang partido, nagluod siya ug mitukod og kaugalingon niyang partido.

Sa laing bahin, adunay nangutana kon ang party-list system ug ang SK nakatampo ba pagpalambo sa atong nasud. Unsa man nga mga benepisyo ngadto sa marginal sector ug sa kabataan?