Publiko padayong mag-amping sa haze

CEBU, Philippines —  Tungod sa hulga sa panglawas sa mga tawo ang nasinati karon nga haze sa Sugbo, ang hunta probinsiyal niawhag sa publiko nga dili magpasagad sa posibleng epekto niini.

Si Bokal Kerrie Shimura, chairman sa committee on health sa Provincial Board, pinaagi sa iyang resolusyon nga gipasar kagahapon nipadayag nga ang presensya sa haze alarming na.

Siya niawhag sa publiko nga magsul-ob og protective equipment sama sa dust masks ug eye googles.

Dugang awhag sa bokal nga mas maayo nga i-monitor ang kondisyon sa hangin ug magkat-on sa mga pamaagi aron nga dili maapektohan sa posibleng sakit dala sa haze.

Ang Environmental Management Bureau padayong niawhag sa publiko ilabi na sa sensitive groups nga mohimo gihapon og precautionary measures gumikan sa haze mugna sa nahitabong forest fire sa nasud nga Indonesia.

Ang pangulo sa Environmental Monitoring and Enforcement Division sa EMB-7, Engr. Cindy Ochea, niasoy nga nagkalain-laing stations ang ilang gi-monitor labot sa haze nga niabot na sa Sugbo. Base sa ilang monitoring sulod sa 24 oras, pasado ang daily guideline apan sama kaniadto nakita gihapon nila nga dunay pagsaka sa PM 2.5 ug PM 10 ilabi na kun peak hours maong nag-isyu ang EMB-7 og precautionary measures sa publiko ilabi na sa sensitive groups. Ang standard daily guideline sa PM 10 naa sa 150 microgram per normal cubic meter ug base sa monitoring sa ahensiya niabot na kini sa kapin 90. Gani sa bukid nga bahin sa Barangay Busay, Dakbayan sa Sugbo halos dili na makita ang Metro Cebu gumikan sa haze. “Naa gyud siya’y changes sa regular nato nga makita kay kung normal nga days klaro gyud kaayo (city) ug adto sad ka sa ubos makita sad nimo diri sa bukid so then we can say naa gyuy external factors nga ginatan-aw pero di man gud nato ma-control ang external sources sama aning transboundary haze nga atong na-experience karon, mao nga as much as possible ma-control pud unta nato ang atong local sources, local sources kana bitaw usahay magdaob sa hapon kay pawala sa lamok, maka-trigger, makasamot,” matud ni Ochea. Ang pagkaon og sustansiyado nga makaon ug pagsul-ob og face mask maoy labing lig-on nga taming sa nitumaw nga haze sa Sugbo.

Si Dr. Lino Alanzado, pangulo sa Talisay City Health Office,  nagkanayon nga base sa report sa EMB-7 nikunhod na ang presensya sa haze sa dakbayan itandi sa niaging semana.

Apan si Alanzado nitambag sa Talisaynon nga mas maayo ra sab gyud magsul-ob og face mask bisan pa man og walay gipamati sa lawas.  Gawas pa niana, si Alanzado niingon nga suportaan gyud ang lawas sa pagkaon og sustansiyado nga makaon sama sa prutas ug utanon, pag-inom og saktong gidaghanon sa tubig, saktong pahuway ug uban pa.

Gipasabot niya nga ang haze mahimong mo-trigger sa adunay allergy, ubo, pagpanakit sa tutunlan ug uban pa. (GMR) (BANATNEWS)