“Aim High”

CEBU, Philippines — Gikinahanglan matod pa nga bisan kapila pa kita malukapa, dili gyud kita mawad-an og paglaum ug padayon kita nga mangandoy kay daw maabot ra gayud ang panahon nga ihatag sa Ginoo ato’ng gipangayo ngadto Kaniya ug tubson kita gikan sa kalisdanan.

Kini sigon pa ni Aidlyn T. Ngujo, 29 anyos, kinsa dako og pagtuo nga mas dako ka og kaugmaon kon magtukod ka og negosyo hilabi na nga pagkaubanan nimo kini og kakugi ug diskarte aron molampos ang imong patigayon.

Ang lumad nga taga Buagsong, Cordova, Cebu maoy tag-iya sa sikat nga Ai-Ren Design Ads sa Hiway, dakbayan sa Mandaue, nga aduna nay duha ka branches karon. Kamagwangan si Aidlyn sa lima ka managsuon. Wala’y trabaho iyang inahan samtang paggakuhaon isip driver iyang amahan sa mga negosyante sa Cordova nga mangumpra didto sa Carbon.

“Mobiyahe ra si papa three times a week, usahay madaot pa jud ang sakyanan so wala gyu’y kita,”paambit pa niini.

Aron aduna sila’y ikapalit og pagkaon, maghapon sila og tabang sa ilang inahan sa pagpangahoy. Gawas niana, manginhas sab si Aidlyn aron aduna sila’y panud-an.

Nagtungha siya sa Buagsong Elementary School diin wala siya’y balon matag recess ug mouli lang sa ilaha matag paniudto. Nipadayon siya og tungha sa Cordova National High School diin usa ka kilometro iyang lakton padulong sa tunghaan.

Bisan nga public school iyang tunghaan, aduna gihapon kini gamay nga bayranan, ug aron makabayad siya niini, nag-sideline siya og himo og giveaways.

Didto sa ilaha ra niya himoon ang mga giveways ug usahay motungha siya nga wala’y tulog ilabi na nga dinalian ang ilang order. Pipila sa iyang kita kay iya sab ihatag sa iyang inahan aron ipalit og pagkaon sa balay. Lain niyang sideline mao ang pagpaabang og pocketbooks diin tag P2 matag libro niini.

“Maningkamot gyud ko, dili gyud ko magsalig ni mama,” sigon pa niini kinsa nigradwar sa hayskul niadtong 2005.

Pagradwar niya sa hayskul, mao sab ang pag-abli sa Cordova Public College. Dinhi siya nagtungha sa kursong Computer Technology. Bisan nga public college kini, aduna gihapon kini matrikula apan barato ra.

“Para naa koy ikabayad sa tuition ug pang-allowance, akoy molaba sa sinena sa akong uncle, weekly. Night student man ko, igkabuntag  ko manglaba ug maghimo og giveaways,”niya pa.

Ug kon aduna siya’y projects, mamarayeg siya sa iyang iyaan aron hatagan siya og pampalit niini. Bisan pa man sa ilang kalisod, wala gyud siya kawad-i og gana sa pagtungha kay gihuna-huna niya nga lisod mangaplay og trabaho kon wala kay nahuman.

Gipasigarbo ni Aidlyn nga sukad first year  nalakip gyud siya sa dean’s list ug nigradwar gyud sa maong kurso nga may award.

Nagtrabaho dayon siya didto sa MEPZA isip production worker apan usa ra siya ka tuig didto ug nibalhin sa Sepongs,usa ka printahanan og mga pictures. Dinhi siya nakat-on og himo og mga graphics ug pag-lay-out og designs.

Pila ra siya ka buwan didto ug nibalhin na sab og laing trabaho isip sales executive.

“Didto ko nakat-on unsaon pag-handle og corporate nga clients, paghimo’g quotations ug strategies,”paambit niya.

Nihinay ang iyang gitrabahoan ug nasira kini. Ug dinhi siya nakahukom nga magtukod og kaugalingon nga negosyo. Nagpatabang siya sa iyang mga kaila asa pwede makautang og dakong kantidad aron ipuhonan. Ug human sa usa ka tuig nga pagpangandam, giablihan niya ang Sepongs Graphics didto sa merkado sa Opon niadtong 2010 diin P100,000 iyang gipuhonan. Mag-abang sab siya sa pwesto og P17,000 matag buwan.

Nindot ang dagan sa bag-o pa, apan usa ka tuig ang nilabay kay iyaha kining gisira kay nalugi.

“Daghang tawo moagi pero gamay ra ang mosulod,”niya pa. Nitrabaho siya sa usa ka printing house. Usa siya ka receiving staff didto apan pila ra siya ka tuig ug nipahawa human nakahukom nga moabli na sab og negosyo.

Aduna siya’y nakaila nga negosyante gikan sa Tacloban diin negosyo niini mao ang pagpanahi. Nagsabot sila nga magtukod og negosyo. Nakapangutang na sila og mga makina sa pagpanahi ug nakarenta na sila og pwesto didto sa Hi-way, Mandaue City apan wala nadayon ilang panagsosyo sanglit nipauli man ang maong negosyante sa Tacloban.

Siya na lang ang nipadayon sa garments nga negosyo ug iya kining giapilan og printing services. Kay wala man siya’y mga makina para printing, nangutang siya sa usa ka supplier.

Ug niadtong Mayo 2015 nahimogso ang Ai-Ren Design Ads. Duha ra iyang tawo sa bag-o pa, ang usa mo-pattern ug ang usa kay motahi sa mga t-shirt ug polo shirt. Samtang siya ang nimaniho sa printing services diin mag-print siya og tshirt, tarpaulin, sign boards ug uban pa.

Dako ang iyang giabangan nga lugar busa magbayad siya og P35,000 matag buwan. Dungan sab niya nga giablihan ang usa ka branch didto sa Ibabao, Mandaue  aron makaatiman sa mga kustomer didto’ng dapita.

“Receiving ra siya at first, after a year kay gibutangan nako siya og usa ka machine para print sa tarpaulin,”niya pa.

Nindot ang dagan sa iyang negosyo, ug hinay-hinay sab siya nga nakabayad sa iyang gipang-utang nga mga makina.

“Wala kaayo ko naglisod pag-manage sa business. Naa naman koy mga loyal clients, mga corporate accounts, gikan sa previous nako nga trabahoan,”niya pa.

Human sa walo ka buwan, naimpas ang unang utang niini nga makina ug niutang napud siya og lain. Nangutang sab siya og delivery van.

Aron makat-on pa siya sa pagnegosyo, nieskwela siya sa Kapatid Mentor Me Program sa Department of Trade and Industries niadtong 2016.

Gipasigarbo ni Aidlyn nga daghan siyang kliyente nga dagkong kompanya.  Aduna sab sila’y kliyente sa Ormoc ug Leyte ug sa laing nasud sama sa New Zealand ug Saudi.

Nalugi man tuod ang una niyang negosyo, apan wala gyud siya nisurendir. “It doesn’t mean nga nalugi ka, moundang ka, dili ka mawagtangan og hope. Mangayo ka’g tips sa mga successful na, mo-attend ka’g seminars.”

Dako matod pa siya og pasalamat ngadto nilang Prof. Enriquez Soriano, Maam Priscilla Posadas ug daghan pa kinsa nitudlo niya sa pagnegosyo.

Tungod sa kalamposan sa negosyo, nakapatukod siya og balay didto sa Cordova para sa iyang pamilya. Nakapahuman siya sa iyang manghod sa kolehiyo ug padayon pa siya og gasto uban. Aduna na sab siya’y kaugalingon nga sakyanan karon.

Ug ang giisip niyang personal nga sekreto sa kalamposan mao ang:

“Kugi ug diskarte. Dapat wala’y mañana habit, kung unsay kaya nimong buhaton, imo nang humanon,”niya pa.

“I-set aside ang lingaw-lingaw, unahon ang business,”dugang pa niini kinsa dalaga pa karon.

Apan dili matod pa posibli kining tanan kon wala’y giya gikan sa Ginoo.“Adunay time nga malukapa ka, dili lang gyud ka mawad-an og paglaum. Aim high lang gihapon ka. Naay right time kanus-a niya ihatag imong gipangayo,”paambit pa niya.

Ug sa kataposan, mensahe niya ngadto sa mga tawo nga buot moasinso mao nga: “Dapat magnegosyo ka, dako man og difference kung magtrabaho ka o magnegosyo ka. Dako ka’g future kung mag-business ka.”