Pasidaan sa mga linog
Hangtod karon, bisan sa kabag-ohan sa panahon ug sa kapaspas sa paglambo sa mga teknolohiya, ug bisan kinsa pa ang mangilad ug manghadlok nimo, wa pa gyo’y paagi sa pagbanabana asa ug kanus-a mahitabo ang sunod nga linog ug ang gikusgon ini.
Lahi sa mga pasidaan sa bagyo, nga maglakip sa mga dapit nga maagian, gikusgon sa hangin, gidaghanon sa uwan ug oras sa pagtugpa sa yuta, wa pay teknolohiya sa pagbatyag sa umaabot nga linog. Maong inay motutok sa hanap nga unahan, may duha ka siyentipiko nga nilingi sa nangagi.
***
Natay-og ang tibuok kalibotan sa ilang nakit-an sa kasaysayan sa labing kusog nga mga kusog sa niagi nga 117 ka tuig: Nisulbong ang gidaghanon sa kusog nga linog (Magnitude 7 pataas) matag 32 ka tuig human sa paghinay og tuyok ug paghiyos sa atong planeta.
Ang geologists nga silang Roger Bilham sa University of Colorado, Boulder ug Rebecca Bendick sa University of Montana nipahibawo sa sangpotanan sa ilang pagtuon atol sa tinuig nga tigom sa Geological Society of America sa Seattle ug nimantala sa kinatibuk-an nga detalye sa Geophysical Research Letters.
***
Matod nilang Bilham ug Bendick nitumaw ang labing kusog nga mga linog sa labing menos lima ka tuig human sa paghinay sa lihok sa planeta. Namatikdan ang kataposan nga paghinay sa planeta niadtong 2011.
Maong nipasidaan sila nga mas subsob ug mas kusog ang mga linog nga motay-og sa kalibotan sa mosunod nga lima ka tuig, sugod sa 2018 hangtod sa 2022. Niawhag sila sa kanasuran paghimo sa tukma nga mga pangandam.
***
Apan di gihapon nila matino kanus-a mahitabo ang mosunod nga kusog nga mga linog ni ang mga nasud nga sunod nga maigo. Igo lang sila nga nipasidaan nga labing mameligro ang mga nasud nga kinadul-an sa equator: Ecuador, Columbia, Brazil, Sao Tome & Principe, Gabon, Democratic Republic of Congo, Uganda, Kenya, Somalia ug Indonesia.
May mga siyentipiko nga nidason sa pagtuon. Apan may nikuwestiyon sab sa relasyon tali sa paghinay sa lihok sa planeta ug sa gikusgon sa linog. Ang mosunod nga lima ka tuig maoy makahatag sa labing tukma nga tubag. Makatabang sab ang pagpalig-on sa atong buildings ug kabalayan.
- Latest
