Pagkalipat sa dengue
Nahibung ang kadagkoan sa Department of Health sa padayong pagsaka sa mga kaso sa dengue hangtod ning naghinapos nga bahin sa tuig. Nga kasagaran unta motidlom na man ang mga kaso human sa pagsulbong sa mga buwan nga tinguwan. Sa kataposang ihap, hapit na madoble ang gidaghanon sa mga pasyente nga na-ospital sa dengue sa Sugbo, Bohol ug Siquijor kon itandi sa samang higayon sa niaging tuig.
Gibasol sa DOH ang subsob nga pagbunok sa uwan dayong tapos sa Nobyembre ug sa unang mga adlaw sa Disyembre. Subli sab nilang gibasol ang kapakyas sa mga molupyo sa pagpanlimpiyo sa ilang palibot, nga maoy labing epektibong panagang sa makamatay nga sakit.
***
Wa mahisguti sa DOH ang nakahimong mas makapaalarma sa pagsulbong sa mga kaso sa dengue: Nahitabo ni bisan nangompra ang lokal nga mga opisyal sa Sugbo ug Central Visayas sa mga kemikal ug larvicides nga ilang gipamugos nga dako og ikatabang sa mas hiningusgan nga kampanya batok sa dengue.
Hinaot nga nakamatngon na ang hingtungdang mga opisyal di lang sa laksot nga kahigayonan nga may pribadong mga bolsa nga niburot sa pagpamalit sa mahalon nga mga kemikal ug larvicides, nga klarong napakyas pagbaraw sa dengue, kon dili sa pagkakaplag og mas lig-ong sukaranan sa mga kabalaka nga ang pagpamugos sa mga kemikal ug larvicides mahimong maoy nakalipat sa katawhan sa dinaliang panginahanglan sa pagpanlimpiyo.
***
Niay yano nga kalibogan: Ang larvicides nga gikatahong gipaburot pag-ayo ang presyo kasagaran gisabod sa wa maglihok kay way kalutsan nga mga kanal ug mga lim-aw nga duol sa kabalayan. Ang mga nagsabod sa mga kemikal ug larvicides nipasalig sa mga molupyo nga luwas na ang ilang mga kanal ug mga lim-aw kay di nang kaitlogan ug kasanayan sa mga lamok nga ahente sa sakit.
Inay mangita og lutsanan sa nagpundo nga mga kanal ug lim-aw, ang mga molupyo mangiyugpos na lang. Kasagaran makalimot nga ang mga kemikal ug larvicides mohupas dayon. Human sa duha o tulo ka semana, luwas na sang makapangitlog ug makasanay ang mga lamok.
***
Nga mao say epekto sa mist spraying sa mga kemikal. Nga padayong gihimo bisan sa pasidaan sa mga eksperto nga di epektibo kay makalupad na man palayo ang mga lamok sa di pa makasugod ang misting.
Maghinan-aw sa mag-maskara nga mga magkabiba sa mga tangke sa mist spray, ang mga molupyo makaangkon sa sayop nga ideya nga mahimong wa una kinahanglana ang pagpanilhig sa ilang palibot. Mahukasan intawon sa batakan nilang panagang ug busa magpatara na lang kinsay unang makaigo nila–ang makahilo bang kemikal sa misting o ang pagbalik ba sa mas bagis pang mga lamok sa nagda sa makamatay nga dengue.
- Latest
