EDITORYAL - Angay magpa-bilib si Trump

Daghan ang naghinam-hinam kon unsa’y mahitabo sa panag-abot unya nila ni Presidente Duterte ug US President Donald Trump karong Nobiyembre 12, atol sa 50th Anniversary sa ASEAN ug sa 40th US-ASEAN Anniversary karong Nobiyembre 13. Gikatakda sila nga motambong sa bilateral meetings sa nagkadaiyang mga lider sa ubang kanasuran sa dili pa sila mamalik sa ilang mga nasud.

Gawas kang Duterte makigkita usab si Trump sa ubang lider sa ASEAN aron palig-unon ang relasyon niini sa maong mga nasud, ug mapabilin ang pagsalig ngadto sa US sa mga nasud sa Asya. Importante ang presensya ni Trump sa maong mga kalihukan gumikan sa nagkakusog karon nga inpluwensya sa China nga migamit og tanang pamaagi, dili lang sa pakusog, kondili, hasta sa ekonomiya. Kon dili pa tungod sa agresibong pagpangtukod sa China og mga artipisyal nga isla sa West Philippine Sea, hagbay ra nga nailog nila ang pagsalig sa ASEAN.

Kinahanglang dili lang ekonomiya ang ihikyad unya sa US atubangan sa mga lider sa ASEAN, kondili, ang wala’y limitasyong seguridad tungod sa nagkainit nga tensyon sa Korean Peninsula nga siguro g’yud nga mobira sa China ug Russia. Sukad sa paglingkod sa katungdanan ni Duterte, mipakita na siya sa iyang disgusto sa Amerika  apan medyo nausab kini dihang milingkod si Trump. Apan kining pakigsuod ni Duterte sa China ug Russia nakapakutaw sa geopolitics sa West Philippine Sea. Ang kaniadto “palaban” nga Pilipinas ug gilantaw sa mga nasud sa ASEAN nga ehemplo batok sa China, nilurang ug nakigsuod na.

Makasabot hinuon ang ubang ASEAN leaders nga adunay kasabotan nga dili manghilabot sa mga internal policies sa ilang member states, ilabi na sa war on drugs sa adminisrasyon. Karon, kinahanglang mopakita si Trump og maayong diplomasya aron makombinsir niya si Duterte nga dili maayong ibaylo niya ang Amerika ngadto sa China ug Russia.