EDITORYAL - Baha diri, baha didto

Daghan na nga katuigan ang nangagi, ug daghan na nga mga mayor ug opisyales sa mga Local Government Units (LGU) sa Metro Cebu ang milingkod, ug napulihan apan hangtud karon wala gihapon masulbad kining problema sa baha nga pirmeng mohasol sa katawhan ug sa mga patigayon. Hangtud kanus-a man masulbad kining problemaha? Maayo baya paminawon nga sunod ang Cebu sa Metro Manila sa mga malambuong lugar dinhi sa nasud, apan dili na lang pud unta ta mosunod sa ilang problema sa baha.

Apan mao man kini ang kamatuoran, ang Metro Cebu bahaon kanunay kon mobunok ang kusog nga uwan. Ang mga tawo manaway sa gobiyerno kay wa’y kapuslanan ang ilang gipanghimong kanal. Ang gobiyerno mobasol usab sa mga tawo kay magpataka og labay sa mga basura nga maoy makaingon sa grabeng paglunop. Daghan unta nga mga pamaagi aron mapugngan ang pag-awas sa mga kanal ug kini pinaagi sa inprastraktura, administrasyon ug kooperasyon mismo sa katawhan.

Apan hangtud karon wala gihapon magkasinabot ang tulo aron mahunong na kining pagbaha. Ang gobiyerno adunay pundo para sa mga ingon niini, apan daw pinugngan man pirme ang desinyo sa ilang mga kanal. Tihik-tihik kaayo pagkahimo kay wala managana sa umaabot nga katuigan. Sa administrasyon, kuwang sa enforcement sa mga balaod sa pagbahig sa basura, building code, 3-meter easement ug ang maintenance sa mga kanal ug waterways, paggukod sa mga kontraktor nga nagpabaya sa ilang kontrata ug uban pa.

Sa habig sa katawhan, daghan ang wala’y pagpakabana kay magpataka lang gihapon og labay’g basura, kinaiya nga iya-iya, o sa laktud wala’y disiplina sa kaugalingon. Kining mga ingon niini nga apan, dugangan pa g’yud og pamolitika ug kurapsiyon, kompleto kining resipe sa pagbaha ug lunopan g’yud ang mga siyudad. Hangtud nga dili kini lingkoran ug seryusohon sa mga stakeholders, bisan makapila pa mag-ilis og mga mayor ug mga regional directors sa mga ahensya sa gobiyerno, magbalik-balik gihapon ang maong problema.