Kabarato sa gasolina sa Mindanao

Pagsugod sa Agosto ning tuiga, nahinangop si Joseph Ian Obeso sa pag-us-os sa presyo sa gasolina. Lumad nga taga Talisay City sa habagatang Sugbo si Ian, tua na magbase sa Davao City sa niaging 10 ka tuig. Maoy iyang naandan nga ang presyo sa gasolina sa Davao kanunay’ng mas taas kay sa presyo sa Sugbo.

Iyang kahinangop inanay’ng napulihan sa kahibulong dihang ang pasiunang laslas sa presyo sa gasolina nasundan human sa pila ka adlaw. May mga higayon gani nga laktawan lang og adlaw o kada adlaw gyud ang pagdailos sa presyo. Hangtod nga nitibugsok na gyung presyo sa gasolina sa ang-ang nga mas ubos na og P10 kay sa ubang bahin sa nasud.

* * *

Si Ian nga dakong opisyal sa usa ka sanga sa higanteng pribadong kompaniya sa Davao naghimo sa iyang kaugalingong pakisusi sa nisibaw nga mga huhungihong sa tinuod nga hinungdan sa pagbarato sa gasolina sa labing dagkong dakbayan sa Mindanao:

Una niyang nahibaw-an nga ang pagtidlom sa presyo sa gasolina nagsugod sa Tagum City sa Davao del Norte hangtod nga nanakod sa Davao City ug ubang bahin sa Mindanao;

Sunod niyang nahibaw-an nga ang Petron, ang labing dakong kompaniya sa lana sa nasud, maoy nagsugod sa paglaslas sa presyo ug igo na lang nisunod ang ubang mga kompaniya sa lana; ug

May nakasulti niya nga ang Petron nakakaplag og bag-o ug baratong tinubdan sa gasolina.

* * *

Lima ka anggulo ang gisusi sa mga imbestigador sa Department of Energy (DOE) sa makapahibulong nga pagbarato sa gasolina sa Mindanao:

Una, ang dugay na nga mga pagduda sa oil smuggling;

Ikaduha, ang wa pagbayad sa tukmang buhis sa mga kompaniya nga nagpatuyang pagpabaha og baratong gasolina sa Mindanao;

Ikatulo, kinawat nga gasolina ang gi-recycle ug gipamaligya sa ubos nga presyo sa mapahimuslanong gasoline stations;

Ikaupat, gimaniobra sa higanteng kompaniya sa lana ang presyo aron pagpukan sa gagmay nilang mga karibal; ug

Ikalima, ang maniobra nga naglambigit sa tanang upat sa ibabaw.

* * *

Wa kabantay si Ian nga nitidlom ang kalidad sa gasolina. Mao ra gihapon ang puwersa ug wa mopalyar ang makina sa iyang sakyanan. Maong dili siya motuo sa pagduda nga gisagolan ang gasolina og dili mao nga mga kemikal, mao nga mas barato.

Sama sa ubang mga motorista sa Mindanao, wa kakita og sukaranan si Ian sa pagreklamo. Bugtong nilang kahingawa nga dili hapit na moabot ang kinutoban sa ilang pagpahimulos.

Dihang gikahinabi sa Arangkada sa DYAB Abante Pa, Bisaya! gahapon, nitug-an si Ian nga inanay’ng nisaka og balik ang presyo sa gasolina. Gikan sa P29 matag litro sa niaging semana, niabot na karon og P30, nga mas ubos hinuon gihapon sa kinabaratohang presyo sa Sugbo nga P37 matag litro. ([email protected])