EDITORYAL - Makuhit na sa China

Samtang nagtutok ang mga Pilipino sa umaabot nga piniliay, nagkaanam usab og kaseryoso ang hulga sa seguridad niini gikan sa mga gipangbuhat sa China karon diha sa West Philippine Sea.

Ning bag-ohay lamang, usa ka Hong Kong based  newspaper ang nipagawas og balita kabahin sa usa ka interbyu nila sa usa ka opisyal sa People's Liberation Army sa China nga nag-ingong magtukod sila og laing outpost sa Panatag Shoal nga gitawag usab og Scarborough Shoal ug Bajo de Masinloc diha sa kadagatan sa Zambales. Ang WPS maoy usa sa nag-unang tinubdan sa marine resources nga maoy panginabuhian sa mga Pilipino.

Gawas sa posibilidad nga mawagtangan og panginabuhian ang mga Pilipinong mananagat, dako kaayong hulga sa seguridad sa nasud ang presensya sa China sud sa 200 nautical miles Exclusive Economic Zone niini. Ang maong dapit nahimutang 118 nautical miles lamang gikan sa baybayon sa Zambales. Sumala pa sa mga report, ang plano sa China parehason ang Panatag Shoal sa ilang gibuhat sa Subi Reef, Mischief Reef ug Fiery Cross Reefs nga gitabonan og yuta aron paghimo og artipisyal nga isla ug gibuhatan karon og  tugpahanan.

Sa tulo ka artipisyal nga isla makapanukad na ang tanang matang sa abyon panggubat sa China padung sa Pilipinas ug bisan na sa Hawaii ug Guam sa Pasipiko. Kun madugang ang Panatag Shoal, bisan unsa pay gustong buhaton sa China ilaha nang mabuhat kay makuhit na nila ang Pilipinas gikan didto.

Apan subo kaayong palandungon nga ang mga botante wala magtagad niini kay nabutahan sila sa mga pasalig sa mga kandidato sa pagka-pangulo sa ubang butang dinhi sa sud.

Mahinungdanon kaayo nga ang pilion untang kandidato wala lamang maghunahuna sa mga problema sa sud kondili hasta sa mga hulga sa gawas ug maayong pakigrelasyon sa ubang nasud.

Ang mosunod nga pangulo kinahanglang dili kadtong patara ug way kongkretong plano tungod kay seguridad sa kapin 100 milyones ka Pilipino ang nameligro karon.