Balaod batok daynastiya

Usa sa mga legasiya nga gusto’ng ibilin ni Presidente Aquino sa iyang pagbiya sa katungdanan mao ang pagpapasar sa balaod batok sa daynastiya. Usa kini sa gihisgotan sa presidente sa katapusan niya nga State of the Nation Address nga nilanat og kapin sa duha ka oras.

Ang balaod nga gusto ni Presidente Aquino nga mamugna maoy mosumpo sa kahakog sa ubang politiko nga ang ila ra nga kaliwatan ang magbanus-banos paghupot sa mga puwesto sa kagamhanan.

Ang daynastiya mao ang konteksto sa pagdumala sa mga adunahan o yutaan kon feudalism o monarchial system sa mga hari ug rayna sa usa ka pangagamhanan, diin iyang huptan ang gahum hangtud sa iyang kamatayon. Ipasaka kini ngadto sa mga anak ug kadugo, ug sa mosunod pa nga henerasyon.

Sa pagdominar sa usa ka daynastiya, dili mahatagan sa kahigayonan ang usa ka estranyo o dili kadugo nga makahupot sa bisan unsa nga posisyon diha sa katilingban o sa usa ka pamunoan.

Sa binugoy nga estorya walay "K" ang mga kabus ug dili ilado sa katilingban nga makahupot og posisyon bisan kun may igo unta siya nga kapasidad ug kapabilidad sa paghupot og katungdanan.

Dinhi sa Pilipinas dili man monarchial ang sistema sa pangagamhanan, apan gidominahan kini sa mga political clan, nga gitawag na og political dynasty.

Sama sa pamilya nga Binay. Gipangulohan sa amahan nga si bise  presidente Jejomar Binay, iyang kinamaguwangan nga anak si Senador Nancy Binay, manghud si Kongresista Abigail Binay ug si Makati Mayor Junjun Binay.

Dinhi sa Sugbo, ang pamilya nga Durano sa Danao City. Gikan ni Mayor Ramon "Nito" Durano III, iyang anak nga bise-mayor Ramon "Red" Durano VI, laing anak nga si 5th district congressman Joseph Felix "Ace" Durano, laing anak PCL president ug ex-officio board member Ivy Durano Meca ug laing anak nga si ABC president sa Danao City ug ex-officio member councilor Thomas Mark Durano.

Gawas sa mga anak ni Durano may mga paryente pa siya sa hunta probinsyal. Iyang ig-agaw si Vice-Governor Agnes Magpale kansang anak board member ‘sab sa ika-limang distrito, si Miguel Magpale ug ig-agaw nga si 5th district board member Jude Thadeus Durano Sybico. 

Naa usab ang pamilya’ng Garcia: Si 3rd district congresswoman Gwen Garcia, iyang manghud nga karon suspendido nga si Dumanjug Mayor Nelson Garcia.

Mga Osmeña: Cebu City Councilors Margot Osmeña ug pag-umangkon Richie Osmeña, ig-agaw nga si Toledo City Mayor Sonny Osmeña ug Senador Serge Osmeña.

Mga Sitoy sa Cordova: Mayor Adelino Sitoy, iyang anak nga bise-mayor Techie Sitoy Chu ug laing anak nga si 6th district board member Arleigh Jay Sitoy, ug manghud sa mayor nga si Gabi barangay kapitan Celedonio Sitoy. Pipila lang sila sa daghang political clans sa Pilipinas.

Kini ang buot wagtangon ni PNoy kinsa nagtuo nga sa paglipang sa mga political dynasty, nagkagrabe ang kurapsyon, puwera lang sa mga nagtinarong.  Apan ang kahayag sa kaugmaon sa maong balaodnon alang nako dulom, tungod kay ang mga mopanday niini pulos kabahin sa politikanhong daynastiya nga nagkontrolar karon sa nasud.