Anhi masukod si Rama
Ang mga tagdumala sa mga balay-patigayon nga anaa gitukod daplin ug ibabaw mismo sa kasapaan dinhi sa dakbayan andam kuno nga moabag sa dakbayan sa Sugbo.
Kini kabahin sa kampanya sa dakbayan nga hawanan ang daplin sa kasapaan sa mga ilegal nga straktura nga maoy nakapagamay sa sapa ug nakapalisod nga kini malimpyohan.
Si Atty. Jose Daluz III, pangulo sa Reduce Danger Zone in Rivers (REDZ-R), mitug-an nga pipila ka adlaw gikan karon magtagbo sila ug ang mga tagdumala sa unang pito ka balay-patigayon nga gipadad-an nila og Notices of Violation.
Apil niini ang VECO nga mipa-riprap sa daku nga bahin sa Mahiga Creek. Dili problema ang sa VECO kay mahimo man nga isibog nila ang ilang riprap.
Ang problema nga lisud kaayo sulbaron mao ang kabahin sa mga dagko’ng tindahan sa downtown area nga anaa nagpatong sa Parian Creek. Duna sa’y hotel diha sa General Maxilom Avenue nga anaa usab ibabaw sa sapa nga gikan sa Lahug. Uyon kaha ang tagdumala niini nga mga balay-patigayon nga gub-on ang ilang building?
Kon ipatuman man gani ang balaod sa three-meter easement, kinahanglang patas g’yud sa tanan nga nakalapas sa balaod.
Ang mga opisyal sa dakbayan sa Sugbo andam hinuon nga maminaw kon adunay hangyo ang mga tagdumala sa hingtungdan nga mga balay-patigayon apan ang pagsanong sa ilang awhag, lain na nga isyu.
Kining isyuha mao g’yuy pagsukod sa “political will” ni Mayor Michael Rama kon estrikto ba siya nga mopatuman sa balaod isip usa ka abogado.
Sulbong ug tidlom sa dengue
Dugay ra ug sa makadaghan na uyamot nga higayon nga nipasidaan ang mga eksperto sa dengue nga sama kaseguro sa pagsidlak sa adlaw sa silangan ug sa pagsawop sa adlaw sa kasadpan magbalikbalik ang dengue matag tuig. Bugtong kalainan sa mangligid nga katuigan mao ang pagsaka ug pagkanaog sa mga kaso sa dengue. Matod nila ang taas nang listahan sa pakigbisog batok sa dengue mao nga ang mga tuig nga nakasaksi sa pagsulbong sa mga kaso sa dengue kasagaran masundan sa mga tuig nga motidlom ang mga pasyente nga maigo sa makamatay nga sakit. Salamat sa tokar-tokar nga kampanya batok sa dengue.
* * *
Kon molayat nang mga kaso sa dengue, nga maalarma nang mga molupyo ug mga opisyal sa lokal ug nasudnong gobiyerno sa kadaghan sa mga nangamatay ug na-ospital, ilusad dayon ang hiningusgan ug mas lapad nga kampanya batok sa dengue. Mao nga sa pagka sunod tuig mo-us-os gyong mga kaso sa dengue. Apan kon motidlom na sang dengue, wa nay opisyal sa gobiyerno ni molupyo nga magpakabana. Kon duna man, kutob na lang sa istorya. Mao nga mapasagdan ang kampanya. Mag-piyesta na sang mga lamok nga nagda sa dengue sa pagpangitlog ug pagsanay ug pagpamaak. Mao nga mobalik na sab pagsulbong ang mga maigo sa makamatay nga sakit.
* * *
Nakatampo sa kalisod sa pagbatok sa dengue mao ang makalibog nga kampanya sa gobiyerno. Nagsige og tambag ang Department of Health (DOH) nga ang pagpanlimpiyo sa palibot--pagpangyabo sa tanang pundohanan sa tin-aw nga tubig ug paghipos sa basura--mao ang labing epektibo nga paagi pagbadlong sa dengue. Apan kon mosulbong na pag-ayong mga kaso, ang mga opisyal sa gobyerno, usahay may bendisyon sa DOH, modayon og gamit og mga kemikal sa fogging ug mist spraying. Bisan sa di malalis nga kamatuoran nga ang mga lamok mas paspas nga makalupad paingon sa pikas nga sitio o barangay. Maong may sukaranan ang pagduda nga mas dako ang komisyon sa pagpangompra sa kemikal kay sa lunlon nga pagpanlimpiyo.
* * *
Labing makapalibog sa dengue mao ang kapakyas sa mga eksperto sa pagpangita og tambal pagsagang sa sakit. May gipahibawo nang bakuna batok sa dengue nga gitakdang ipagawas sunod tuig. Apan nikumpisal nang daan ang mga tighimo nga tulo ra sa matag napu nga mabakunahan ang maluwas gikan sa sakit. Mao ni hinungdan nga dihang nisulbong ang kalibotanong popularidad sa ice bucket challenge batok sa ALS may nisugyot sab og balut challenge para sa dengue research. Hinaot nga ang DOH ug ang gobiyerno mohimo sa ilang tampo.
Aron di kapasanginlan nga mas linga sila sa pagsalikway sa mangagaw, tawatawa ug ubang gitumbok nga mga tambal kay sa aktuwal nga pagsusi unsa gyo’y makabaraw sa dengue.
* * *
- Latest
