Uyoan namatay nga walay anak

Dear Atty. Divine,

Aduna koy uyoan nga namatay na unya walay anak. Ang iyang yuta naprenda apan ako ra sab uyoan ang naprendahan. Pagkamatay na sa akong tiyo kami na sa among pamilya, lakip na sa akong tatay nga kamanghoran nga igsuon nila ang nigasto sa tanan pagpalubong ug uban nga gasto kay wala man siya’y kuwarta nga gibilin. Ang akong uyoan nga giprendahan nakadesisyon unta nga ibaligya na lang ang yuta apan among gipugngan aron dili mapunta sa lain ang yuta mao nga kami maoy nigasto sa tanan sa paglubong. Karon amo na unta papirmahon og Deed of Sale ang akong tiyo nga giprendahan sa yuta aron ma-transfer na kanamo ang ngalan apan dili man mopirma ang among uyoan nga maoy nagkupot karon sa yuta. Unsa may maayo namong buhaton? - Anecito

Dear Anecito,

Kon kanang yutaa nakapangan ang Tax Declaration o titulo sa imong uyoan nga namatay, kanang tiyo nimo nga giprendahan walay katungod nga maoy mopirma sa Deed of Absolute Sale kay wala man kana makapangan kaniya. Basi sa atong balaod kon ang usa ka tawo mamatay nga way compulsory heir sama sa mga anak, asawa, bana or ginikanan, ang iyang labing duol nga paryente mao ang maka-inherit sa iyang kabtangan kon wa siya’y gibilin nga Last Will and Testament. Busa ang maka-inherit sa yuta sa imong uyoan nga namatay mao ang iyang mga igsuon lakip na ang imong papa ug ang imong uyoan nga giprendahan. Mamahimo nilang bahinon in equal share ang maong property apan sa dili pa kana nila buhaton dapat ila unang lukaton ang maong property kon pila’y prenda niana sa imong uyoan. Kadtong inyong nagasto sa paglubong mahimo nga mangayo mo og refund niadto pinaagi sa pagbaligya og portion sa property aron ilukat sa prenda og ibayad sa inyong nagasto sa pagpalubong. Ang mahibilin nga yuta bahinon sa tanang igsuon sa imong uyoan nga namatay. Kon di mo ma-settle pinaagi niana mas maayo nga modangop na lang kamo sa inyong barangay aron paghusay sa inyong problema. – Atty Divine