Honesty

Tungod ba kaha kay wala kaayo kita mag-practice sa honesty dinhi sa atong nasud mao nga daghan ang wala masayod sa kahulogan niini sa usa lang ka pulong. Ang uban moingon “anisay” o walay tikasay. Apan ang kahulogan g’yud sa honest mao ang “matinud-anon.”

Anyway, ang mga honest nga sakop sa pundok sa mga negosyante miawhag kanato "to be honest, even if others cannot." Kinsa man ni’ng ilang giingon nga "even if others cannot?"  Kinsa man ning others?       Kita ba’ng tanan? Ikaw ug ako?

Kinsa may dili honest nato dinhi? Kinsa may kasagaran malambigit sa dagko’ng corruption, sama sa pork barrel scam? Kinsa may maglisod pag-practice sa honesty dinhi sa atong nasud? Di ba mga politiko?, (gawas sa daghan pang mga maayo) So, ilang i-qualify ug ilhon kinsa ni’ng ilang giingon nga others?

Ug kinsa may mag-overprice sa presyo sa mga palaliton?  Mag-magic sa mga timbangan, mag-hoard sa bugas ug ubang basic commodities, magbaligya’g fake nga kagamitan, magpayuhot ug dili mobayad sa husto’ng buhis, dili moatiman sa usa ka himatyon kon dili maka-put up og deposit, dili mohatag sa husto’ng sweldo? Di ba mga negosyante?

So, ang husto, dili nila i-generalize, aron dili maduhig ang uban. Ilang ingnon: Be honest, even if the other politicians and businessmen cannot, aron dili maapil ang mga labandera ug mga janitor nga honest intawon kaayo nga nagtuman sa ilang trabaho.

Honesty. Paminaw nako sa mga radio stations sa kaulohan, daghan na kaayo’ng mga incidents nga mga taxi driver miuli sa mga butang ug salapi nga mabiyaan sulod sa ilang unit. Sa ato pa, dili necessarily kawatan ug dili honest ang mga Pinoy. Kon buot huna-hunaon, gamay ra ni sila. Kugihan lang g’yud manikas ug mamintaha.

Atong hinumdoman nga sa America, sa Las Vegas, usa ka Pinoy-American taxi driver miuli sa 300 mil dolyares (P12.6 million sa atong peso)  nga nabiyaan sulod sa iyang taxi. Kon ako ang nahingtungdan niini, mangurog ko, panington, dili dayon ko makahuna-huna pag-uli sa maong salapi.

Apan, si  Gerardo Gamboa, 55, lumad nga taga-Mabalacat, Pampanga, wala mag-think twice o thrice. Iya dayon’g gi-report ngadto sa iyang kompaniya ang iyang nakit-an. Gipasidunggan siya sa taxi company ug gihatagan og 1,000 dollars nga reward, ug dinner for two sa usa ka high-end nga kan-anan sa Las Vegas.

Sa iyang act of honesty, gipamatud-an ni Gamboa nga ang mga Pinoy mga  hardworking, industrious, and honest no matter where they are.

Dinhi sa ato, unsa man ta? Ang nabiyaan nimo’ng cellphone sa taxi, nauli ba?