Mano-manong paghimo’g kandila

CEBU, Philippines – Mga mamaligyaay og kandila mahinangop kaayo kun moabot na ang adlaw sa mga santos ug adlaw sa mga kalag (Nobiyembre 1 ug 2) nga gitawag usab sa uban og “Kalag-Kalag.”

Kini’ng panahona dagko sila og mahalin nga mga kandila kay sagad sa mga tawo nga moduaw sa lubnganan sa ilang minahal nga nangamatay na magbitbit man g’yud og kandila aron dagkotan didto sa lubnganan.

Daghan hinuon ang mihimo’g dili na tukma nga lakang kay tungod sa kadaghang kandila nga ilang dagkotan nahisama na nga gidauban nila ang ganghaan nga bahin sa mga nitso.

Si Mira Toling, 61-anyos, taga Upper Sitio Fatima, sakop sa Barangay Apas, dakbayan sa Sugbo, nagpakabuhi sa pagpamaligya og kandila sulod sa daghan na nga katuigan.

Siya ra ang maghimo sa mga kandila nga iyang ibaligya ngadto sa mga suki niya. Sa ordinaryo nga mga adlaw, si Mira anha mamaligya og kandila sa simbahan’g Redemptorista.

Ang kandila gihimo kini gikan sa “wax” nga gitawag og “talo” nga mapalit sa ‘tag P90 ang kilo diha sa usa ka tindahan sa Carbon Public Market.

Matud ni Mira nga sa usa ka kilo nga talo, makahimo siya og 20 ka kandila nga igo-igo ang gidak-on ug ibaligya niya’g ‘tag P10 ang kada usa. Nagpasabot nga makaginansya siya’g P110 sa mata’g kilo sa talo nga mahimo niya’ng kandela.

Kini menosan pa og gamay’ng kantidad sa pabilo nga paliton niya’g P210 ang usa ka rolyo, apan puwerte’ng dugaya mahurot. Ang mopalit kaniya’g kandila, anha ra usab niya usahay padagkoti sa iyang taro aron ang lanay’ng kandila iya ra gihapon nga matigom.

Usahay kun gamay ra ang lanay’ng kandila nga matigom ni Mira, mopalit siya gikan sa kauban niya nga mga tindera sa kantidad nga ta’g P45 ang kilo. Dinhi makaganansiya siya’g daku-dako.

Kun magkusog ang halin, si Mira makaginansya ‘sab og kapin sa P500 ug kini igo na kaayo nga makabuhi sa iyang kaugalingon.

Sa pagbuhat sa kandila, magputol siya’g denoble nga lambo nga ibitay sa taas nga kahoy. Mga 30 ka lambo ang magbitay ug huwaran kini niya og tinunaw nga talo o wax. Sa matag huwad sa tinunaw nga talo ngadto sa lambo nga pinabitay, ang wax mopilit ug anam-anam nga magkadako ang kandila. Kun sigihan og patulo, mosamot kadako ang lusok niini.

Agad-agaron ra sa tighimo’g kandila ang gidak-on, depende sa presyo. Dunay kandila nga ‘tag P5 ug P10.

Ang ‘tag peso nga kandila dili na hapit makatul-id, mabali na tungod sa kagamay nga maguwang na lang sa tukog ang gidak-on. (BANAT NEWS)